Wprowadzenie
Alimenty to świadczenia służące zaspokojeniu usprawiedliwionych potrzeb dziecka lub innej osoby uprawnionej. Zdarza się jednak, że wraz z upływem czasu wysokość zasądzonych alimentów przestaje być wystarczająca – np. z powodu wzrostu kosztów utrzymania, edukacji czy leczenia. Wówczas możliwe jest złożenie do sądu pozwu o podwyższenie alimentów.
Podstawa prawna
Najważniejsze przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego to:
- Art. 133 § 1 KRO:
„Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie (…).”
- Art. 135 § 1 KRO:
„Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.”
- Art. 138 KRO:
„W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.”
Kiedy można żądać podwyższenia alimentów?
Warunkiem skutecznego złożenia pozwu o podwyższenie alimentów jest zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 KRO. Oznacza to, że musi nastąpić zmiana okoliczności w porównaniu z tymi, które obowiązywały w chwili poprzedniego orzeczenia o alimentach.
Typowe przykłady:
- wzrost kosztów utrzymania dziecka (żywność, odzież, edukacja, zajęcia dodatkowe),
- pojawienie się nowych potrzeb dziecka (np. leczenie, rehabilitacja, wyjazdy edukacyjne),
- poprawa sytuacji majątkowej lub zarobkowej rodzica zobowiązanego,
- pogorszenie sytuacji finansowej rodzica sprawującego opiekę nad dzieckiem.
Jak złożyć pozew o podwyższenie alimentów?
- Właściwy sąd – pozew składa się do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, właściwego według miejsca zamieszkania dziecka.
- Treść pozwu – w pozwie należy wskazać:
- dane stron,
- wysokość alimentów zasądzonych wcześniej,
- nową żądaną kwotę,
- uzasadnienie (opis zmiany stosunków).
- Dowody – do pozwu warto dołączyć:
- rachunki i faktury dokumentujące wydatki na dziecko,
- zaświadczenia lekarskie, szkolne,
- dowody dotyczące sytuacji finansowej drugiego rodzica (np. jego oświadczenia majątkowe, ogólnodostępne informacje o zatrudnieniu).
Co bierze pod uwagę sąd?
Sąd rozpatrując pozew o podwyższenie alimentów, analizuje:
- usprawiedliwione potrzeby dziecka (wiek, zdrowie, rozwój, edukacja),
- możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego – nie tylko jego aktualne dochody, ale również potencjalne możliwości uzyskania dochodu,
- dotychczasowy poziom życia dziecka i rodziców.
Skutek podwyższenia alimentów
Jeżeli sąd uwzględni pozew:
- alimenty zostają podwyższone do nowej kwoty,
- alimenty są zasądzone od dnia wniesienia pozwu, chyba że sąd postanowi inaczej,
- dłużnik alimentacyjny ma obowiązek regulować świadczenia w nowej wysokości, pod rygorem egzekucji komorniczej.
Podsumowanie
Podwyższenie alimentów jest możliwe, gdy zmieniły się okoliczności uzasadniające pierwotne orzeczenie – np. wzrosły potrzeby dziecka albo poprawiła się sytuacja finansowa zobowiązanego rodzica. Podstawą prawną żądania jest art. 138 KRO.
Warto pamiętać, że sąd zawsze kieruje się dobrem dziecka i dąży do zapewnienia mu odpowiedniego poziomu życia, odpowiadającego możliwościom rodziców.
